İş yerindən azad olma zamanı yazılan rəsmi istefalar və istefa ərizələrinin yazılma qaydası haqqında məlumat

Müvafiq əmək qanunvericiliyi nin müddəalarına uyğun olaraq işləmək prosesində olan, şəxsi səbəblərə və ya ümumi səbəblərə görə həmin iş yerində müəyyən və ya qeyri-müəyyən müddətə qismən və ya qeyri-müəyyən müddətə əmək fəaliyyətini dayandıran işçilər kimi də müəyyən edilə bilər. Bu proseslər zamanı işçilərin əmək hüququ prinsiplərindən irəli gələn əsas hüquqları qorunur.

Bəzi saytlarda bir neçə partiyaların, eyni zamanda müxalifət partiya üzvlərinin istefaları ilə işdən çıxma istefa ərizəsini səhv salmamaq vacibdir. İnternetdə axtarış edərkən bu anlayışların fərqli olduğunu unutmayın.

Öz ərizəsi ilə işdən çıxmaq nə ilə fərqlənir?

Formal olaraq, işçinin öz ərizəsi ilə könüllü işdən çıxarılması yalnız işçinin iradəsi nin olmasını, tərəflərin razılığı ilə işdən azad edilmə isə hər iki tərəfin iradəsinin olmasını nəzərdə tutur. Tərəflərin razılığı ilə əmək müqaviləsinə xitam verilmə işəgötürən üçün daha təqdirəlayiq hesab olunur.

İşdən istefa etmək, yoxsa işdən çıxarılmaq?

İstefa edən şəxs hansı hüquqlardan məhrum olur?

İlk növbədə bunu qeyd etmək vacibdir. İşdən çıxdıqdan sonra bütün almaq istədiklərinizdən imtina etməlisiniz. İşdən çıxmanın maddi nəticələri işçinin həyatı üçün vacib rol oynayır. İşdən çıxmaqla siz   təzminat, kompensasiya, maddi yardım və məzuniyyət ödənişləri və s. kimi imtiyazlardan imtina etmiş olursunuz.

İşçi hansı hallarda işdən azad edilə bilər?

İşəgötürən və işçi arasındakı münasibətlər  Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə əsasən qaydalarla tənzimlənir. Qeyd olunan məcəllənin 70-ci maddəsində siz işəgötürən tərəfindən əmək müqaviləsinin ləğv edilməsinin əsasları haqqında məlumatla tanış ola bilərsiniz.

İşəgötürən tərəfindən əmək müqaviləsi aşağıdakı əsaslarla ləğv edilə bilər:

İşdən nəzakətli formada necə çıxmaq olar?

Reputasiyanızı gücləndirəcək hərəkətlər

İşi tərk edərkən bir çox insanları bu sual çox düşündürür: işi necə münaqişəsiz, həm də gözəl şəkildə tərk etmək olar? Buna cavab tapmaq böyük əhəmiyyət daşıyır: işdən çıxarılma prosesində düzgün və ağıllı davranmaq sizin gələcəkdə uğurlu karyeranız üçün optimal şərait yaratmağından xəbər verir.  İşdən çıxarılan gün və ya həmin müddətdə riayət edilməli olan bir neçə əsas prinsip var. Onlar bu məqalədə müzakirə olunacaq.

Vəziyyəti  qiymətləndirin

Əvvəlcə işdən çıxmağın düzgün qərar olduğuna əmin olun. Bütün şirkətin diqqətini sadəcə özünüzə cəlb etmək üçün ayrılmayın. Bunun sizə verə biləcəyi müsbət və mənfi nüanslar barədə düşünün.

Sizi qıcıqlandıran iş aspektlərində təkmilləşdirə biləcəyiniz nüansları düşünün.  İşlədiyiniz şirkətin sizə  başqa bir iş təklif verdiyini və ya verib - verməyəcəyini nəzərə alın. Menecerinizlə bu bardə danışmısınız və ya o, gedəcəyinizi bilirmi? Gedəcəyinizi bildikdən sonra hansı reaksiyanı verir? Bəlkə qalmaq üçün böyük bir müsbət səbəblər olduğunu hiss edirsiniz? Menecerinizin sizin ehtiyaclarınızı anlamaq imkanı varmı?

Hüquqi nüansları anlamağa çalışın...

İmzaladığınız bütün hüquqi sənədləri diqqətlə yoxlayın. Şirkətdə müəyyən müddət işləmək şərti varmı və s. Xüsusilə başqa bir iş tapmamısınızsa və ya gedəcəyiniz işdə işə qəbul seçkilərində qalib gələcəyinizdən əmin deyilsinizsə işinizi tərk etməyin. Nəzərə alın ki, işə qəbul seçkiləri hər bir şirkətin öz daxili qayda və qanunları ilə tənzimlənir.

Düzgün vaxtı seçin...

Yorğun hiss etdiyiniz zaman deyil, yüksək əhval ruhiyyədə olan zaman qərar verin. Vəziyyətin tam təhlilini apardıqdan və müəyyən nəticələr çıxardıqdan sonra işdən çıxmaq haqda ərizə yazın.

Bunu şəxsən bildirin...

İstefa haqda e-poçtla birbaşa rəhbərinizə xəbər vermək tövsiyə olunmur. Bu barədə onunla təkbətək danışmaq lazımdır. Onu hamıdan əvvəl məlumat vermək çox vacibdir. Rəhbəriniz bu barədə ilk xəbərdar olmağa layiq şəxsdir.

İstefa ərizənizi təqdim edin...

Ərizə rəsmi üslubda, emosiya olmadan yazılmalıdır. O, hansı tarixdən işdən çıxmaq niyyətini qısa şəkildə bildirməlidir. Həmkarlarınız qarşısında öhdəliklərinizi yerinə yetirmək üçün özünüzə kifayət qədər vaxt vermək üçün ərizəni daha öncədən yazın.

İşdən çıxarılma səbəbləri ilə bağlı suala cavab verməyə hazır olun...

Bütün suallara səmimi, nəzakətlə və hörmətlə cavab verin ki, nüfuzunuza xələl gəlməsin. Bu, menecerə konstruktiv rəy vermək üçün yaxşı fürsətdir. Bütün səbəbləri qeyd edin və qərarınızı əsaslandırın. Sizi işdən çıxmağa məcbur edən şərtlərdən asılı olmayaraq, ardıcıllığa riayət edin. Həmkarlarınızdan və başqalarından rəy almağa hazır olun.

Əgər şirkətinizin HR-ı iş müsahibəsi keçirirsə, orda mütləq iştirak edin. Suallara məntiqli və mənalı cavab verin və mənfi bir şey söyləyərək körpüləri yandırmayın.

Menecerin reaksiyasını gözləyin

Əgər menecer peşəkardırsa, işdən çıxarılmağınıza görə təəssüfləndiyini bildirəcək. Artıq yeni işiniz varsa, sizi təbrik edəcək. Ən əsası odur ki, qərarınıza hörmətlə yanaşmalıdır.

Ərizəni nə zaman yazaq?

Ümumiyyətlə, işəgötürən etiraz etmədikdə, işçi xəbərdarlıq müddəti bitmədən işdən çıxa bilər. Yəni, işçi ilə işəgötürən arasında namizədin işdən azad edilməsi barədə razılıq əldə edilməlidir.

Bir işçi Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsində nəzərdə tutulduğundan daha qısa müddətə istefa ərizəsii təqdim edərsə, işəgötürən işçinin tələb etdiyi müddətdə işçi ilə ayrılmağa hazır olub-olmaması barədə qərar qəbul edir. İşəgötürən işçini müvafiq iş olmadan işdən çıxarmağa etiraz etmirsə, o zaman işçi müəyyən bir gündə istefa məktubu yaza bilər.

Xəstəlik zamanı və ya məzuniyyətdə öz istəyinizlə işdən çıxarılma

İş zamanı işçi məzuniyyətə çıxa və ya xəstələnə bilər. Beləliklə, məzuniyyət və ya xəstəlik vaxtı işdən çıxarılma istefa ərizəsində göstərilən müddətə təsir etmir. Yəni bir şəxs 2 həftə ərzində öz istəyi ilə istefa ərizəsi yazıb, sonra bir həftə məzuniyyətə çıxıbsa və ya xəstələnibsə, məzuniyyətdən (xəstəlikdən) sonra artıq bir həftə işləmək məcburiyyətində qalmayacaq.

Üstəlik, işçi tətildə və ya xəstəlik məzuniyyətində olarkən istefa məktubu yaza bilər. Əsas odur ki, ərizəni işəgötürənə düzgün və vaxtında təqdim etsin.

İşçi işdən çıxarıldığı gün işə gəlməsə belə, işdən çıxarılma ümumi qaydalara uyğun olaraq rəsmiləşdirilməlidir.

Şirkətinizin reaksiyasını gözləyin

İşəgötürən keçmişdə ixtisarlara necə reaksiya verdi? Başqaları adətən necə işdən çıxdılar - müəyyən vaxtdan sonra və ya eyni gündə? Hər halda, ikinci ssenariyə hazır olun: kompyuterinizi lazımsız fayllardan təmizləyin, şəxsi məlumatları silin, şəxsi əşyalarınızı yığın.

Əgər dəyərli işçisinizsə, bu işəgötürənin  sizi saxlamaq üçün sizə  təklif verəcəyindən xəbər verir. Bunu hansı şərtlər altında qəbul edə biləcəyinizi əvvəlcədən düşünməyə dəyər.

Maliyyə məsələlərini həll edin

Kompensasiya və əmək haqqı ilə bağlı bütün məsələlərin həll olunduğuna və heç nə hesablamağı unutmadığınıza əmin olun.

Direktor istefa ərizəsinə imza atmır: nə etməli❓

Bəzən işçi işdən çıxmaq istəyir, tələb olunan müddət bitdikdən sonra işləməklə öz istəyi ilə işdən çıxmaq üçün mühasibatlığa ərizə verir, lakin menecer bu işçinin işdən çıxmasını istəmir. Məsələn, hazırda onu əvəz edəcək heç kim yoxdur. Menecer sadəcə işçinin ərizəsini imzalamır və şəxsin işdən çıxarılması barədə əmr vermir. Belə bir vəziyyətdə nə etməli?

İşdən çıxarılma barədə ərizədə göstərilən müddət bitdikdən sonra işçi işini dayandırmaq hüququna malikdir (Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi). Bununla belə, bu, yalnız işçinin öz iradəsi ilə istefa ərizəsinin işəgötürənə düzgün şəkildə təhvil verildiyini təsdiqlədiyi təqdirdə mümkündür.

Sakit bir şəkildə işdən ayrılın

İşdən çıxarılmağınızın şirkət üçün problemə çevrilməməsi üçün böyük səy göstərin. Bütün son işlərinizi yekunlaşdırın və təqdim edin. Zaman və vəziyyət imkan verirsə, sizi işdə əvəz edəcək kolleqanıza işi öyrədin. Bəziləri hətta telefon nömrəsi də qoyurlar ki, lazım gələrsə, həmkarları əlaqə yarada bilsinlər. Bu cür münasibət çox vaxt yüksək qiymətləndirilir. Ümumiyyətlə, bu, sizinlə işləməyinizlə bağlı xoş xatirələr buraxacaq epizodlardan biridir.

Məxfiliyi qoruyun

İşdən azad olunmağınız barədə bu rəsmiləşənə qədər heç bir yerdə danışmayın. İşdən çıxdığınız zaman bu barədə bildiyiniz hər kəsə dərhal məlumat verməyin. Menecerinizlə bütün təfərrüatları müzakirə etməyincə, işdən azad olunmağınız barədə danışmağa başlamayın.

Mənfiyə köklənməyin

Həmkarlarınızla işdən ayrılmağınız barədə danışarkən, yalnız müsbət nüanslara diqqət yetirin - əsasən bu şirkətdə işləməyin sizin üçün nə qədər faydalı olduğu barədə danışın. Yeni işinizlə öyünməyin. Təvazökar olun və şirkətin və həmkarlarınızın sizin üçün etdiklərini qiymətləndirin. İşdən çıxdığınız zaman keçmiş işəgötürəniniz, menecerləriniz və ya iş yoldaşlarınız haqqında pis bir şey söyləməyin.

İşdən çıxarılma mərhələsində bir insanın öz vəzifələrinə yanaşma tərzi onu çox yaxşı xarakterizə edir. Məhz bu dövrdə əsl peşəkarlar meydana çıxır. Əvvəlki kimi sadiq olun. Müvəqqəti işçi kimi davranmayın və narazı iş yoldaşları ilə söhbətdən qaçın. Təəssüf ki, bir çox insanlar gözlənilmədən işdən çıxdıqda, bəzən çox çalışaraq şirkətdə karyera qurmaq üçün sərf etdikləri bütün illəri unudurlar. Bir neçə gün ərzində onlar bilmədən keçmiş və çox vaxt gələcək reputasiyalarına xələl gətirirlər.

Azərbaycan dilində istefa ərizəsinə dair Şablon/ Nümunə

1. Direktora [X şirkətin direktoru] [ Direktorun adı soyadı]
2. Kimdən [işçinin vəzifəsi, adı, soyadı]
3. Xahiş edirəm məni [ tarix, ay, il, işçinin son iş günü yazılır] tarixdən tutduğum vəzifədən azad edəsiniz.
4. [imza, ad, soyad]
5. [gün, ay, il]
   ‍